Vragen en antwoorden

Om te beginnen bij het meldpunt Discriminatie.nl. Dat is de landelijke website van de gezamenlijke antidiscriminatiebureaus. Je kunt direct een meldformulier invullen of eerst telefonisch advies vragen via 0900 – 2 354 354 (€ 0,10 per minuut). Er is ook een Discriminatiemelder app voor op je smartphone, te downloaden in de App Store of Google Play.

Wil je meer dan alleen maar melden, neem dan contact op met het antidiscriminatiebureau voor jouw gemeente. Vaak werkt zo’n bureau voor een hele regio of provincie. De adressen vind je op Discriminatie.nl, onder ‘organisaties’. Zij kunnen je adviseren en zo nodig ondersteunen bij het oplossen van je klacht.

Nou en of. Zelfs als je alleen maar meldt wat je is overkomen, zonder dat je verdere stappen wilt zetten, dan nog is het verstandig om je klacht te melden bij Discriminatie.nl. Daarmee kunnen de gezamenlijke antidiscriminatiebureaus bij de overheid aandringen op veranderingen.

Bij het antidiscriminatiebureau luisteren ze eerst goed naar je verhaal. Ze geven je advies over hoe je de discriminatie kunt aanpakken. Zo nodig helpen ze je daarbij. Ze ondersteunen je bijvoorbeeld bij het schrijven van brieven of het organiseren van een gesprek met degene door wie jij je gediscrimineerd voelt. Meestal kun je op die manier samen tot een oplossing komen. Veel aanbieders realiseren zich namelijk niet dat ze discrimineren. Als ze horen hoe het zit, willen ze vaak best meedenken over een goede oplossing.

Lukt dat niet, dan kan het antidiscriminatiebureau je ook helpen met het zetten van stappen om de discriminatie ongedaan te maken. Bijvoorbeeld via een klacht bij het College voor de Rechten van de Mens of een aangifte bij de politie.

Word je gediscrimineerd en weigert de aanbieder of werkgever een oplossing, dan kun je een klacht indienen bij het College voor de Rechten van de Mens. Het College zal de klacht zorgvuldig bekijken. Zo nodig nemen ze contact met je op voor een toelichting of meer informatie. Ze nemen ook contact op met degene over wie je klaagt. Die kan dan uitleggen hoe het volgens hen in elkaar zit. Als het College merkt dat er door verder te praten een oplossing mogelijk is, dan nodigen ze jou en degene over wie je klaagt uit voor een zitting. Komen jullie er onder leiding van het College samen uit, dan zijn verdere stappen niet nodig. Komen jullie er niet uit, dan doet het College een uitspraak over jouw klacht.

Die uitspraak is niet bindend. Het gaat om een dringend advies. Maar de uitspraken van het College kan een werkgever of een aanbieder natuurlijk niet zomaar naast zich neerleggen.

Het College kan geen maatregel, zoals een schadevergoeding, opleggen als je gediscrimineerd bent. Als de organisatie met het oordeel van het College niets doet, kan je naar de rechter stappen. Het College kijkt in een zaak alleen of er gediscrimineerd is. Een rechter kijkt ook naar andere punten in de zaak. Daarom kan de uitkomst bij de rechter anders zijn. Wel moet de rechter altijd het oordeel van het College in zijn of haar afweging meenemen. Als de rechter het oordeel van het College niet volgt dan moet worden uitgelegd waarom niet.

Je hebt geen advocaat nodig om een klacht in te dienen bij het College voor de Rechten van de Mens. Vaak is het wel handig om je te laten ondersteunen door iemand van het antidiscriminatiebureau.

Ja dat kan, het kan zelfs online, maar de kans is groot dat het niet veel zal opleveren. Het kan in twee gevallen.

• Als iemand zich mondeling of schriftelijk discriminerend uitlaat over mensen met een handicap of ziekte in het algemeen. Dat kan bijvoorbeeld tijdens een bijeenkomst zijn, maar ook in de krant of op sociale media.
• Als jij persoonlijk gediscrimineerd wordt door iemand bij de uitoefening van zijn beroep of bedrijf. Dus bijvoorbeeld als iemand je de toegang weigert tot een café, of categorisch weigert om zijn zaak toegankelijk te maken voor jou, terwijl dat gemakkelijk zou kunnen.

De politie zal beginnen met een beoordeling van de zaak. De kans is groot dat ze jouw aangifte wel in de statistieken opnemen, maar er verder niet veel mee doen. Dat kan overigens nog best nuttig zijn, vooral als er over dezelfde mensen vaker dit soort klachten binnenkomen.

De politie kan ook besluiten om je aangifte verder te onderzoeken. Uiteindelijk beslist dan de Officier van Justitie of de dader vervolgd wordt. Dat hangt onder andere af van de inschatting die ze maken of de dader inderdaad veroordeeld kan worden. Politie en Justitie moeten zich daarbij wel houden aan de ‘Aanwijzing discriminatie’, waar in staat dat bij een aangifte van bewijsbare en strafbare discriminatie altijd vervolging wordt ingesteld.

Er zijn twee situaties waarin het zinvol is om naar de rechter te stappen.

• Je hebt aangifte gedaan van strafbare discriminatie. Als de dader voor de rechter komt en jij hebt schade geleden door diens discriminerende handelen, dan kun je aan de strafrechter vragen om jou een schadevergoeding toe te kennen. Je hebt daar geen advocaat bij nodig. De Officier van Justitie stuurt je een formulier waarop je kunt aangeven welke schade je hebt geleden.
• Je kunt de civiele rechter inschakelen om een bepaalde situatie recht te zetten of om je recht te halen tegenover een persoon of een bedrijf. Het voordeel van naar de rechter stappen is dat je een bindende uitspraak krijgt. De tegenpartij, maar ook jij zelf, zijn verplicht om te doen wat de rechter zegt. Maar omdat je dan met ingewikkelde procedures te maken kunt krijgen, is het wel verstandig om hier deskundige hulp bij te vragen. Bijvoorbeeld van een antidiscriminatiebureau of van je rechtsbijstandsverzekering.